دریاچه مهارلو

دریاچه مهارلو (نام‌های دیگر: مهلو، مهلویه و ماهلویه، نام قدیمی: جنکال، یا دریاچه نمک) واقع در شهرستان سروستان، از دریاچه‌های استان فارس ایران است. نام این دریاچه، برگرفته از نام روستای مهارلو از توابع شهرستان سروستان است که در مجاورت آن قرار گرفته است و این روستا در بخش ساحلی دریاچه واقع شده است. در سال ۱۳۸۵ خ. با تصویب هیئت وزیران، دریاچه مهارلو به عنوان یکی از ۷ منطقه نمونه گردشگری ایران برگزیده‌ شده‌است.

جغرافیای دریاچه مهارلو

این دریاچه با ابعاد ۱۰×۶ در ۲۳ کیلومتری و وسعت ۲۵ هزار هکتاری جنوب شرقی شهر شیراز و در باختر دریاچه بختگان قرار گرفته‌ است. دریاچه مهارلو خاوری‌ترین بخش جلگه شیراز است. مهارلو دارای آبی بسیار شور است و در فصل‌های خشکی یکی از کانسارهای بزرگ نمک ایران به‌شمار می‌آید. فرآوری نمک از این دریاچه توسط مجتمع استحصال نمک وابسته به پتروشیمی شیراز انجام می‌شود.

ارتفاع این دریاچه، ۱۴۶۰ متر از سطح دریا و بیشینه ژرفاى آن ۳ مترگودى است. به همین دلیل میزان تبخیر آب دریاچه بالا است و بخشى از بستر آن را لایه‎اى از نمک می‎پوشاند و فقط در بخش‎هاى شمالى و مرکزى آن، آن هم با ژرفاى خیلى کم (حداکثر ۵۰ سانتیمتر) و شورى زیاد،آب وجود دارد. تأمین کننده اصلى آب این دریاچه رودها و آبراهه‎هایى هستند که از شمال باخترى و جنوب خاورى در آن تخلیه می‎شوند. دو رودخانه فصلی «سلطان‌آباد» و رودخانه خشک دریاچه مهارلو را تغذیه می‌کنند. آب چند چشمه نیز عمدتاً از قسمت‌های غربی و شمالی وارد این دریاچه می‌شوند.

روند شکل گیری دریاچه مهارلو

 دریاچه مهارلو در یک فرونشست ناودیس مانند روند شمال باخترى – جنوب خاورى، شکل گرفته که گسل جوان و لرزه‎اى سروستان از آن می‎گذرد. به نظر می‎رسد که حرکات این گسل به ویژه از زمان پلیستوسن پسین به بعد، موجب تشکیل این فرونشست ناودیس گونه شده باشد. به باور کرینسلى در سال (۱۹۷۰) به دلیل نبود سواحل کهن یا پادگانه‎هاى بلند، امکان وجود دریاچه‎اى در زمان پیش از پلیستوسن کم است و اگر دریاچه‎اى هم وجود داشته، در نقاطى بوده که امروزه در حاشیه دریاچه فعلى قرار می‎گیرد.

نمایی زیبا از دریاچه مهارلو شیراز

ترکیبات آب دریاچه مهارلو

نمک دریاچه مهارلو شیراز

آب این دریاچه از نوع کلریدسدیم – منیزیم، سولفات سدیم(۴SO 2Na ، ۲ MgCl، NaCl ) است و از نمک این دریاچه براى صنایع پتروشیمى استفاده می‎شود. در ضمن بالابودن پتاسیم و به ویژه منیزیم در شورابه‎هاى دریاچه مهارلو، امکان استحصال اقتصادى نمک‎هاى منیزیم به عنوان فرآورده اصلى و پتاسیم به عنوان محصول فرعى را امکان‎پذیر نشان می‎دهد.

پوشش گیاهی و حیات وحش دریاچه مهارلو

از گیاهان اطراف این تالاب می توان به گیاهان شور پسند نظیرTamarix-Suaeda- salicornia اشاره داشت . ولی در کنار ریز تالاب های بارمیشو و آب پروران که از آب شیرین برخوردار هستند، پوشش گیاهی شامل Typha – Phragmites- Sedges- Chara است .پیشنهاد میدهیم از طبیعت بکر این منطقه در تور شیراز استفاده کنید.

نمایی از پوشش گیاهی و دریاچه مهارلو شیراز

در کنار چشمه های دائمی آب شیرین و ریز تالاب های ایجاد شده آن ، مهارلو زیستگاه بسیاری از پرندگان مهاجر نظیر انواع اردک ها ، غاز ها و فلامینگو ها است که عموماٌ برای زمستان گذرانی به این تالاب می آیند. در گزارش های سازمان حفاظت محیط زیست پرندگان فهرست شده زیر به ثبت رسیده است:
اردک مرمری- یلوه آبی – یلوه نوک سبز – چوب پا- خروس کولی دم سپید – پرستوی دریایی کوچک – سسک ابرو سفید – سسک تالابی پر سرو صدا- پلیکان سفید – غاز خاکستری- تنجه – آنقوت- خوتکا- درنای معمولی – آوست – فلامینگوی بزرگ – غاز پیشانی سفید – پلیکان پاخاکستری – اردک سرسفید – عقاب دریایی دم سفید – عقاب تالابی – عقاب شاهی – بالابان – شاهین - دم جنبانک کله زرد – گلو آبیپرندگان دریاچه مهارلو شیراز

تهدیدات زیست محیطی

در خشکسالی سال ۱۳۸۷/۲۰۰۸ حدود ۹۰ درصد دریاچه «مهارلو» خشک شد و از این دریاچه به غیر از نیزارها و تالاب‌های اقماری چیزی به‌جا نماند. در پی این خشکسالی از جمعیت ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار قطعه‌ای پرنده فلامینگو در دریاچه مهارلو در سال ۱۳۸۷ تنها حدود ۵ هزار فلامینگو باقی ماند.

پایین آمدن سطح آب کمک می کند که شرایط برای رشد یک جلبک یا همان کشند قرمز در دریاچه ها مهیا شود از این رو به دلیل کاهش آب طی چند مدت اخیر شاهد قرمز شدن دریاچه مهارلو هستیم. کشندهای قرمز یکسری از جلبکها هستند که نسبت به شوری مقاوم بوده و زمانیکه شوری آب بالا رود این جلبکها رشدشان بیشتر می شود. روند پایین آمدن آب و بالارفتن غلظت نمک در دریاچه مهارلو باعث شده که شرایط برای زیست این جلبک فراهم شود که برای موجودات دریاچه مضر است.

هنگامی که تراکم جلبکها در سطح آب بالا رود به صورت لایه ای قرار می گیرند که مانع از تبادل هوا با آب و در نهایت کاهش اکسیژن می شود که در این شرایط سمهایی تولید می کند. رشد کشند قرمز در دریاچه مهارلو تاثیر منفی در حیات آرتمیا داشته زیرا وجود این جلبکها در دریاچه آنقدر زیاد است که رنگ دریاچه به طور کامل تغییر یافته است. آرتمیا نقش بسیار مهمی در از بین بردن برخی ناخالصیهای نمک و املاح آب و همچنین توجیه اقتصادی زیادی دارد.

جاذبه های اطراف دریاچه مهارلو

مهارلو، محمودآباد، بکت، برمشور، قنبری، دوبنه (شیراز)، انجیره و اعلاالدوله از روستاهای گردشگری پیرامون این دریاچه هستند. از کوه‌های مشرف به دریاچه می‌توان به کوه قلعه گریخته، کوه شرقی و کوه شمالی اشاره کرد.

آدرس دریاچه مهارلو

دریاچه مهارلو واقع در شهرستان سروستان است و فاصله آن تا مرکز شهر شیراز حدود ۳۰ کیلومتر میباشد.

امیدواریم که این مطلب برای شما مفید واقع شده باشد.

خواهشمندیم در صورتیکه قصد سفر ه شهر شیراز را دارید،برای رزور تور شیراز با ما در تماس باشید.

منبع

دریاچه مهارلو